Με τον ερχομό ενός νέου μέλους στην οικογένεια, οι ισορροπίες σε αυτή διαταράσσονται και το πρωτότοκο παιδί καλείται να διαχειριστεί πολλές αλλαγές που συμβαίνουν στο περιβάλλον του, καθώς έως τώρα έχει μάθει να είναι το μοναδικό επίκεντρο της προσοχής των γονέων, αλλά και του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος. Καλείται να διαχειριστεί τις αλλαγές που συμβαίνουν στον χώρο, την καθημερινότητά του, τις συνήθειες της οικογένειας, και τους ρόλους που το κάθε μέλος αναλαμβάνει.
Η προετοιμασία για τον ερχομό του νέου μέλους στην οικογένεια μπορεί να γίνει πριν τη γέννησή του, ώστε η μετάβαση στη νέα κατάσταση να είναι όσο το δυνατόν πιο ομαλή. Οι γονείς μπορούν:
- Να ενημερώσουν έγκαιρα το παιδί για τον ερχομό του νέου μέλους στην οικογένεια.
- Να του εξηγήσουν τις αλλαγές που πρόκειται να συμβούν στην καθημερινότητά του λόγω της εγκυμοσύνης και μετά τον ερχομό του μωρού.
- Να είναι ανοιχτοί και να ενθαρρύνουν το παιδί να κάνει ερωτήσεις και να είναι πρόθυμοι να απαντούν σε απορίες που μπορεί να έχει.
- Μπορούν να διαβάσουν παιδικά βιβλία που αφορούν στο συγκεκριμένο θέμα.
- Να δουν με το παιδί φωτογραφίες με το ίδιο ως νεογέννητο και να μιλήσουν για το πώς ήταν το ίδιο ως μωράκι.
- Να το συμπεριλάβουν στη διαδικασία της εγκυμοσύνης (π.χ., επίσκεψη σε έναν από τους υπερήχους).
- Να το προετοιμάσουν έγκαιρα για την απουσία της μητέρας όταν θα είναι στο μαιευτήριο και να το ενημερώσουν για το ποιος θα είναι μαζί του να το φροντίζει εκείνες τις ημέρες.
Η επικοινωνία με τη μητέρα επίσης, μπορεί να διευκολυνθεί κατά τη διάρκεια της απουσίας της στο μαιευτήριο (είτε με τηλεφωνική επικοινωνία είτε ακόμα και με βιντεοκλήση).
Μετά τον ερχομό του νέου μέλους στην οικογένεια οι γονείς μπορούν:
- Να παρατηρούν τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού τους, καθώς πολλά από τα συναισθήματα των παιδιών νηπιακής ηλικίας γίνονται φανερά
μέσα από τη συμπεριφορά τους και το παιχνίδι τους. - Να ακολουθεί το παιδί όσο αυτό είναι εφικτό τις προγραμματισμένες καθημερινές του δραστηριότητες.
- Να επισημαίνουν πως το αγαπούν και το πόσο ξεχωριστό είναι για τους ίδιους.
- Να το ενθαρρύνουν να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και να συμμετέχει στη φροντίδα του μωρού, χωρίς ωστόσο να αναλαμβάνει ευθύνες που δεν αναλογούν στον ρόλο και την ηλικία του.
- Να αφιερώνουν ξεχωριστό χρόνο στο μεγαλύτερο παιδί και να προγραμματίσουν δραστηριότητες κατά τις οποίες θα απολαμβάνει την αποκλειστική προσοχή τους.
Οι γονείς χρειάζεται να είναι προετοιμασμένοι για τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού τους. Συχνά τα παιδιά νηπιακής ηλικίας εκδηλώνουν το αίσθημα ζήλιας με επιθετική συμπεριφορά, εκρήξεις θυμού κατά την περίοδο προσαρμογής τους στη νέα πραγματικότητα. Ακόμα, πολλά παιδιά παλινδρομούν σε προηγούμενα αναπτυξιακά στάδια, όπως να θέλουν τη χρήση πιπίλας ή να πίνουν το γάλα με μπιμπερό. Σε αυτές τις καταστάσεις, οι γονείς χρειάζεται να δείχνουν σταθερότητα και συνέπεια στη στάση τους και με ψυχραιμία να μην ενισχύουν αυτές
τις συμπεριφορές, καθώς το παιδί έχει ανάγκη τη σταθερότητα αυτή ενώ δοκιμάζει τις αντιδράσεις των γονιών. Είναι σημαντικό να μην αποδοκιμάζουν τις εκφράσεις του θυμού, της λύπης ή του φόβου των παιδιών, ούτε να τις αγνοούν, αλλά να αποδέχονται τα αρνητικά συναισθήματα. Μπορούν να συνεχίσουν να ενισχύουν θετικά και να επιβραβεύουν το μεγαλύτερο παιδί για όσα καταφέρνει στην καθημερινότητά του.
